Steken en beten van insecten, spinnen en andere parasieten

Insectenbeten of insectensteken zijn kleine wondjes die veroorzaakt zijn door insecten of andere parasieten. Een insect gaat bijten wanneer het opgewonden is en zichzelf wil verdedigen, of wanneer het zich wil voeden. De reactie is afhankelijk van het soort insect en de gevoeligheid van de patiënt, maar meestal ontstaat enkel een tijdelijke huidirritatie met pijn en/of jeuk die na enkele dagen verdwijnt. Vaak zijn zelfzorgmaatregelen voldoende om verlost te zijn van de vervelende klachten, maar in sommige gevallen is medische hulp noodzakelijk. Het is tot slot belangrijk om insecten en spinnen zo weinig mogelijk de kans te geven om mensen te bijten. Enkele preventieve maatregelen voorkomen of verminderen de vervelende insectenplagen.

• Voorbeelden van parasieten die mensen bijten
• Symptomen
• Gevaar van insectenbeet of insectensteek
• Behandeling
• Preventie van insectenbeten of insectensteken

Voorbeelden van parasieten die mensen bijten

Heel wat parasieten veroorzaken mogelijk steken of beten bij mensen, zoals onder andere:

• bedwantsen
• bijen
• dazen
• horzels
• luizen
• mieren
• muggen
• spinnen
• teken
• vlooien
• wespen

Symptomen

De meeste insectenbeten en insectensteken zijn onschadelijk, hoewel ze soms ongemak veroorzaken. Insectenbeten en -steken veroorzaken vaak een onmiddellijke huidreactie. Steken van bijen, wespen, horzels en vuurmieren zijn meestal pijnlijk. Muggenbeten, vlooienbeten en mijtenbeten gaan vaak gepaard met jeuk. Blaarvorming, ontstekingen, roodheid, zwelling en irritatie zijn andere veel voorkomende tekenen. Bepaalde spinnen, zoals de zwarte weduwe of bruine kluizenaar, leiden bij een beet tot een ernstige ziekte of veroorzaken zelfs de dood. De meeste spinnenbeten zijn echter ongevaarlijk.

Gevaar van insectenbeet of insectensteek

Insecten veroorzaken bij een beet of steek soms een allergische reactie door het speeksel dat ze achterlaten bij de gastheer. Verder is een insect ook in staat om een ziekte te verspreiden, al gebeurt dit meestal in (sub)tropische gebieden. Reizigers naar deze gebieden lopen mogelijk wel het risico op het krijgen van infecties, zoals malaria, dengue of een andere aandoening. In al deze gevallen is medische hulp noodzakelijk.

Behandeling

In de meeste gevallen zijn beten en steken van een insect of spin gemakkelijk thuis te behandelen en verdwijnen de klachten binnen enkele dagen. Meestal volstaan pijnstillende of jeukverlichtende geneesmiddelen, maar soms zijn uitgebreidere medicamenteuze behandelingen nodig. Sommige mensen hebben namelijk extreme reacties die een onmiddellijke behandeling vereisen om de dood te voorkomen. Indien de patiënt ernstige symptomen heeft en de arts opzoekt, brengt hij indien mogelijk het insect of de spin mee die gebeten heeft, zodat de arts het kan identificeren om een geschikte behandeling in te zetten. De patiënt mag alleszins niet krabben aan het bultje of huidletsel omdat dit anders een verergering van de klachten en een bijkomende bacteriële infectie veroorzaakt (doordat de huid dan gebroken is). Soms is het ook nodig om de bron aan te pakken waar de parasiet leeft (huisdieren, huis, …) zodat een volgende beet of steek niet meer tot stand kan komen.

Preventie van insectenbeten of insectensteken

Om insectenbeten en hun complicaties te voorkomen, is het belangrijk om geen insecten te storen. Wanneer mensen buiten gaan eten, is voorzichtigheid geboden. Voedsel trekt immers insecten aan. Insectenwerende middelen zoals DEET en beschermende kledij dragen weert veel beten en steken door insecten af. Verder nemen mensen die weten dat ze allergisch reageren op insectensteken of insectenbeten, best voorzorgsmaatregelen. Zij nemen noodmedicatie mee dat toegediend kan worden indien ze een ernstige allergische reactie (anafylactische shock) krijgen.