Miske » Specials » Lymfesysteemaandoeningen

Lymfestelselaandoeningen en symptomen van lymfestestelsel

Lymfestelselaandoeningen en symptomen van lymfestestelsel Het lymfestelsel (lymfesysteem), een netwerk van weefsels en organen, helpt het lichaam bij het ontdoen van giftige stoffen, afval en andere ongewenste materialen. Het lymfesysteem transporteert lymfe door het lichaam. Lymfe, een heldere en kleurloze vloeistof, bevat witte bloedcellen waarmee het lichaam in staat is om infecties te bestrijden. Door diverse aandoeningen of tumoren van het lymfesysteem, is een patiënt sneller vatbaar voor infecties en ontstaan ook problemen in diverse andere lichaamsdelen. Enkele veel voorkomende lymfeaandoeningen zijn gezwollen of ontstoken lymfeklieren. Ook kanker komt voor in het lymfesysteem, zoals een Hodgkin-lymfoom, een non Hodgkin-lymfoom of een Burkitt-lymfoom. Daarnaast zijn andere ziekten mogelijk waarbij problemen ontstaan met het lymfesysteem.

Anatomie van het lymfesysteem

Het lymfestelsel bestaat voornamelijk uit lymfevaten, die vergelijkbaar zijn met aderen en capillairen (kleinste vaten van de bloedsomloop). De lymfevaten zijn verbonden met lymfeknopen, waar een filtering van het lymfe plaatsvindt. De amandelen, milt en thymus zijn allemaal onderdeel van het lymfestelsel. Het menselijk lichaam telt honderden lymfeklieren. Ze bevinden zich diep in het lichaam, zoals rond de longen en het hart, of dichter bij het oppervlak, zoals onder de arm of lies.

Milt

De milt – het grootste lymfatisch orgaan – bevindt zich aan de linkerkant van het lichaam net boven de nieren. Dit orgaan controleert de hoeveelheid rode bloedcellen en de opslag van bloed in het lichaam, en helpt bij het bestrijden van infecties. Als de milt potentieel gevaarlijke bacteriën, virussen of andere micro-organismen detecteert in het bloed, creëert de milt samen met de lymfeklieren zogenaamde "lymfocyten". Dit zijn witte bloedcellen die een verdediging vormen tegen indringers. De lymfocyten produceren antilichamen tegen vreemde micro-organismen om ze doden en stoppen zo de verspreiding van infecties. Zonder milt leven is mogelijk, maar dan is een patiënt wel sneller vatbaar voor infecties.

Thymus

De thymus (zwezerik) is gelegen in de borst boven het hart. Dit kleine orgaan slaat onrijpe lymfocyten op en bereid ze voor om actieve T-cellen te worden; deze vernietigen geïnfecteerde cellen of kankercellen.

Amandelen

Amandelen zijn grote clusters van lymfatische cellen die zich in de keelholte bevinden. Ze krijgen als eerste in het lichaam te maken met bacteriën en virussen die het lichaam binnendringen via de mond of neus.

Symptomen: Vaak gezwollen lymfeklieren

Wanneer bacteriën zich in het lymfevocht bevinden, maken de lymfeklieren meer witte bloedcellen aan om de infectie te bestrijden, wat resulteert in een zwelling. Duidelijk zichtbare symptomen van ziekten van het lymfestelsel zijn veelal de vergrote lymfeklieren. De gezwollen knooppunten zijn vaak voelbaar in de nek, de oksels en/of de lies. De meerderheid van vergrote lymfeklieren zijn niet gevaarlijk omdat ze een teken van het lichaam zijn dat ze een infectie afweren, zoals een virale bovenste luchtweginfectie. Als de lymfeklieren echter aanzienlijk vergroot zijn en ook aanhouden wanneer de patiënt genezen is van de infectie, wijst dit mogelijk op een meer ernstig aandoening of kanker. Gewichtsverlies, koorts en nachtelijk zweten zijn kenmerken die hierbij vaak voorkomen.

Diagnose en onderzoeken van aandoeningen

Meestal voert een arts naast een biopsie van de lymfeklieren en een volledig bloedonderzoek, ook enkele beeldvormende onderzoeken uit zoals een CT-scan, MRI-scan of PET-scan. Dit is nuttig om de juiste diagnose te kunnen plakken op de aanwezige symptomen. Ook is beeldvormend onderzoek nuttig voor het bepalen van de juiste behandeling en het controleren van de effectiviteit van de behandeling.

Behandeling ziekten van het lymfestelsel

Bij de meest voorkomende aandoeningen, infecties en tumoren van het lymfesysteem werken immunologen, vasculaire chirurgen (chirurgen die bloedvaten behandelen), dermatologen (huidartsen) en oncologen samen. De behandeling is sterk afhankelijk van wat de problemen met de lymfeklieren heeft veroorzaakt. Soms is een genezing mogelijk, soms ook niet. Vooral bij erfelijke aandoeningen zijn symptomen vaak wel ondersteunend te behandelen, maar is de ziekte zelf niet geneesbaar. Infecties zijn veelal met medicijnen te bestrijden. Tot slot zijn radiotherapie (behandeling via bestraling), chemotherapie en/of chirurgie mogelijke behandelingsopties voor diverse kankervormen van het lymfestelsel.
Aangeboren afwijkingen: Oorzaken van geboorteafwijkingen

Aangeboren afwijkingen: Oorzaken van geboorteafwijkingen

Een geboorteafwijking is elke structurele afwijking die bij de geboorte aanwezig is waarbij de werking en/of het uiterlijk van het lichaam is aangetast. Deze stoornis ontstaat wanneer de baby zich ont…
Anaplastisch grootcellig lymfoom: Vorm van bloedkanker

Anaplastisch grootcellig lymfoom: Vorm van bloedkanker

Een anaplastisch grootcellig lymfoom is een zeldzaam en ernstig type bloedkanker met een onbekende oorzaak. De kanker is aanwezig in heel het lichaam of anders is deze op de huid aanwezig. Bij een sys…
Burkitt-lymfoom: Snelgroeiende kanker in lymfocyten

Burkitt-lymfoom: Snelgroeiende kanker in lymfocyten

Een Burkitt-lymfoom is een vorm van kanker die begint in bepaalde cellen van het immuunsysteem. Deze snelgroeiende kwaadaardige tumor veroorzaakt een verminderde immuniteit en is snel dodelijk indien…
Chronische lymfadenitis: Langdurig gezwollen lymfeklieren

Chronische lymfadenitis: Langdurig gezwollen lymfeklieren

Lymfeklieren maken deel uit van het immuunsysteem. Dit systeem bestrijdt en voorkomt infecties. Het is de taak van de lymfeknoop om ongewenste stoffen, zoals bacteriën en virussen, weg te filteren en…
Filariasis: Griepachtige symptomen en verstopte lymfevaten

Filariasis: Griepachtige symptomen en verstopte lymfevaten

Filariasis is een tropische infectieziekte veroorzaakt door één of meerdere draadvormige parasitaire rondwormen. Wuchereria bancrofti en Brugia malayi zijn de twee soorten wormen die het vaakst sympto…
Gezwollen lymfeklieren: Oorzaken van lymfeklierzwelling

Gezwollen lymfeklieren: Oorzaken van lymfeklierzwelling

In het lichaam bevinden zich zeshonderd lymfeklieren. In een normale toestand zijn deze niet voelbaar. Lymfadenopathie duidt op een aandoening of ontsteking van het lymfeklierweefsel of de lymfekliere…
Hodgkin-lymfoom: Kanker van lymfesysteem

Hodgkin-lymfoom: Kanker van lymfesysteem

Een Hodgkin-lymfoom is een zeldzame vorm van kanker van het lymfeweefsel. Lymfeweefsel bevindt zich in de lymfeklieren, de milt, de lever, het beenmerg en op nog enkele andere plaatsen in het lichaam.…
Kattenkrabziekte: Huidletsels en gezwollen lymfeklieren

Kattenkrabziekte: Huidletsels en gezwollen lymfeklieren

De kattenkrabziekte is een goedaardige bacteriële infectie met de Bartonella-bacteriën. De besmetting gebeurt het vaakst door een krab van een geïnfecteerde kat, die overigens zelf niet ziek is. De pa…
Lymfadenitis: Ontsteking van de lymfeklieren

Lymfadenitis: Ontsteking van de lymfeklieren

Lymfadenitis is de medische term voor een ontsteking van de lymfeklieren. Dit is een veel voorkomende complicatie van bepaalde infecties, maar ook bij diverse aandoeningen, een tumor of medicatiegebru…
Lymfangioom: Goedaardig gezwel, vaak in hoofd, nek of mond

Lymfangioom: Goedaardig gezwel, vaak in hoofd, nek of mond

Een lymfangioom is aangeboren lymfatische aandoening waarbij een zwelling of tumor aanwezig is bij een baby of een kind jonger dan twee jaar. Deze zwelling, die meestal in de nek, het hoofd of de mond…
Lymfangitis: Ontsteking lymfevat(en), meestal door bacteriën

Lymfangitis: Ontsteking lymfevat(en), meestal door bacteriën

Bij lymfangitis ontstaat een ontsteking van de lymfevaten (lymfekanalen). Deze aandoening is meestal een complicatie van bepaalde bacteriële huidinfecties, al zijn ook diverse niet-bacteriële oorzaken…
Lymfeklieren: Structuur, functie, locatie en aandoeningen

Lymfeklieren: Structuur, functie, locatie en aandoeningen

Een lymfklier (lymfeknoop) is een kleine ovaalvormige tot boonvormige structuur van 1 tot 25 mm die deel uitmaakt van het immuunsysteem van het lichaam. De lymfeklieren bevatten lymfocyten (soort witt…
Lymfoedeem: Aandoening met zwelling van ledematen

Lymfoedeem: Aandoening met zwelling van ledematen

Lymfoedeem is een aandoening waarbij een patiënt een erg opgezwollen (deel van) de arm en/of het been heeft. Deze aandoening komt tot stand door een verstoorde stroom van het lymfesysteem. Lymfevocht…
Lymfoom: Soorten en symptomen van kanker van lymfocyten

Lymfoom: Soorten en symptomen van kanker van lymfocyten

Een lymfoom is een vorm van kanker waarbij de lymfeklieren en het lymfestelsel aangetast zijn. De kanker treft de lymfocyten, een type witte bloedcellen. Deze cellen zijn belangrijk voor het bestrijde…
Lymphogranuloma venereum: Zwelling lymfeklieren & genitaliën

Lymphogranuloma venereum: Zwelling lymfeklieren & genitaliën

Lymphogranuloma venereum is een chronische seksueel overdraagbare aandoening. De bacterie Chlamydia trachomatis tast hierbij het lymfestelsel aan. De patiënt heeft bij de ziekte eerst een pijnloos, sp…
Mantelcellymfoom: Vorm van lymfeklierkanker

Mantelcellymfoom: Vorm van lymfeklierkanker

Een mantelcellymfoom is een vorm van kanker van de lymfeklieren. De ziekte komt om onbekende redenen tot stand en tast dan de lymfeklieren, de darmen, het beenmerg en mogelijk andere organen aan. De s…
Non-Hodgkin lymfoom: Kanker in lymfocyten van immuunsysteem

Non-Hodgkin lymfoom: Kanker in lymfocyten van immuunsysteem

Een non-Hodgkin lymfoom is kanker die start in lymfocyten, bepaalde cellen die deel uitmaken van het immuunsysteem van het lichaam. Bepaalde aandoeningen, infecties en omgevingsfactoren zijn geassocie…
Oedeem (vochtretentie): Getroffen lichaamsdelen en oorzaken

Oedeem (vochtretentie): Getroffen lichaamsdelen en oorzaken

Het menselijk lichaam gebruikt een complex systeem om de vochtbalans in het lichaam te handhaven. Hormonale factoren, het cardiovasculaire systeem, de urinewegen, de lever en de nieren spelen allemaal…
Ziekte van Kikuchi: Gezwollen lymfeklieren in nek

Ziekte van Kikuchi: Gezwollen lymfeklieren in nek

De ziekte van Kikuchi is een zeldzame aandoening waarbij de lymfeklieren (meestal) in de nek gezwollen zijn. Hierbij komen mogelijk bijkomende tekenen tot stand, zoals vermoeidheid en koorts. De ziekt…
Ziekte van Meige: Erfelijke lymfoedeem met gezwollen benen

Ziekte van Meige: Erfelijke lymfoedeem met gezwollen benen

De ziekte van Meige is geclassificeerd als primaire lymfoedeem. De zwelling van de lymfeklieren is met andere woorden niet het gevolg van een ander gezondheidsprobleem. Bij de aangeboren aandoening zi…
Ziekte van Milroy: Zwelling van onderbenen en huidinfectie

Ziekte van Milroy: Zwelling van onderbenen en huidinfectie

Bij de ziekte van Milroy is ontstaat schade in het lymfesysteem dat vloeistof en immuuncellen (van het afweersysteem) produceert en vervoert door het hele lichaam. Doordat de lymfevloeistof niet meer…
Gepubliceerd door Miske op 11-01-2017, laatst gewijzigd op 06-04-2020. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 11 januari 2017:
  • Functions of the Lymphatic System, https://www.boundless.com/physiology/textbooks/boundless-anatomy-and-physiology-textbook/lymphatic-system-20/lymphatic-system-structure-and-function-191/functions-of-the-lymphatic-system-955-6786/
  • Lymphatic System: Facts, Functions & Diseases, http://www.livescience.com/26983-lymphatic-system.html
  • What Is The Lymphatic System?, http://www.lymphnet.org/le-faqs/what-is-lymphedema/what-is-the-lymphatic-system