Miske » Specials » Nieraandoeningen

Nierproblemen en afwijkingen & ziekten aan de nier(en)

Nierproblemen en afwijkingen & ziekten aan de nier(en) De twee boonvormige nieren in het menselijk lichaam bevinden zich in het midden van de rug, net onder de ribbenkast. De nieren hebben een lengte van ongeveer 11 cm, zijn 7 cm breed en hebben een dikte van 3 cm. Ze wegen elk 120 tot 160 gram. Elke nier bevat ongeveer één miljoen nefronen (kleine structuren). De nefronen zijn verantwoordelijk voor het filteren van het bloed en het verwijderen van afval en extra water in de vorm van urine. De urine stroomt vervolgens door de urineleiders, waarna het naar de blaas gaat totdat dit verdwijnt uit het lichaam door te gaan plassen. Tal van nierziekten zijn mogelijk, elk met een eigen oorzaak, symptomenreeks, behandelingsplan en prognose. Enkele bekende voorbeelden van nieraandoeningen omvatten nierkanker, niercysten, nierstenen en nierinfecties.

Oorzaken nieraandoening

De meeste nierziekten tasten de nefronen aan. Hierdoor zijn de nieren niet meer in staat om afvalstoffen te verwijderen. Dit is het gevolg van een genetische probleem, een trauma of door het gebruik van bepaalde medicijnen. Mensen met diabetes (suikerziekte), een hoge bloeddruk of een naast familielid met een nieraandoening lopen doorgaans een verhoogd risico om ook nierproblemen te ontwikkelen.

Symptomen nierziekte

Tal van urine-afwijkingen zijn mogelijk bij een nierafwijking, zoals bloed, eiwitten of etter in de urine en weinig of veel plassen. Ook pijn in de lende of buik, een bleke huidskleur, een tekort aan rode bloedcellen, een verhoogde bloeddruk enzovoort zijn enkele bekende symptomen van een nierziekte. De presentatie is doorgaans erg variabel evenals het acuut of geleidelijk optreden van de nierproblemen, afhankelijk van de etiologie.

Diagnose en onderzoeken van nierziekten

Soms is voor de geboorte al een afwijking aan de nier(en) te identificeren via een echografie. De arts voert voorts een bloed- en urineonderzoek uit waaruit blijkt dat de patiënt lijdt aan een nierziekte. Ook een nierbiopsie is mogelijk nodig voor het identificeren van een aandoening of om te weten of bepaalde tumoren goed- of kwaadaardig zijn.

Behandeling van onvoldoende werking van de nieren

Medicijnen, chirurgie, dialyse en een niertransplantatie zijn vaak inzetbaar als behandeling bij nierproblemen.
Aangeboren afwijkingen: Oorzaken van geboorteafwijkingen

Aangeboren afwijkingen: Oorzaken van geboorteafwijkingen

Een geboorteafwijking is elke structurele afwijking die bij de geboorte aanwezig is waarbij de werking en/of het uiterlijk van het lichaam is aangetast. Deze stoornis ontstaat wanneer de baby zich ont…
Acuut nierletsel (niertrauma): Plots verlies van nierfunctie

Acuut nierletsel (niertrauma): Plots verlies van nierfunctie

Een acuut nierletsel (acuut niertrauma) is een toestand waarbij een plotseling verlies van de nierfunctie tot stand komt. De nieren verwijderen afvalstoffen uit het bloed en houden het vochtniveau in…
Amyloïdose: Afzettingen van amyloïde in weefsels en organen

Amyloïdose: Afzettingen van amyloïde in weefsels en organen

Amyloïdose (amyloidosis) is een aangeboren of verworven multisystemische aandoening waarbij amyloïde (abnormaal eiwit) zich ophoopt in de weefsels en organen. De vorm en functie van de weefsels en org…
Analgeticanefropathie: Nierschade door gebruik pijnstillers

Analgeticanefropathie: Nierschade door gebruik pijnstillers

Analgeticanefropathie is een aandoening waarbij schade ontstaat aan één of beide nieren. Deze schade is het gevolg van blootstelling aan mengsels van vrij verkrijgbare pijnstillers, die in medische te…
Athero-embolische nierziekte: Nierfalen door cholesterol

Athero-embolische nierziekte: Nierfalen door cholesterol

Een athero-embolische nierziekte komt voor wanneer kleine deeltjes cholesterolkristallen zich verspreiden naar de kleinste bloedvaten van de nieren. Hierdoor stroomt onvoldoende bloed naar de nier waa…
Autosomaal dominante polycystische nierziekte (ADPKD)

Autosomaal dominante polycystische nierziekte (ADPKD)

Autosomaal dominante polycystische nierziekte (ADPKD) is een erfelijke aandoening waarbij in de nieren met vloeistof gevulde blaasjes (cysten) groeien. Hierdoor treden problemen op met de werking van…
Azotemie: Ophoping afvalstoffen in bloed met uitdroging

Azotemie: Ophoping afvalstoffen in bloed met uitdroging

Azotemie (azotaemia) is een toestand waarbij een toename optreedt van stikstofhoudende afbraakproducten in het bloed (azotum = stikstof). Meestal is dit het gevolg van een nierprobleem waardoor een co…
Bartter-syndroom: Nieraandoening met elektrolytenstoornis

Bartter-syndroom: Nieraandoening met elektrolytenstoornis

Het Bartter-syndroom is een nieraandoening waarbij een onbalans in het lichaam is van kalium, calcium, natrium (= zout) en andere verwante moleculen. Een hele resem symptomen zijn hierdoor mogelijk do…
Birt-Hogg-Dubé syndroom: Tumoren op huid, in nieren & longen

Birt-Hogg-Dubé syndroom: Tumoren op huid, in nieren & longen

Bij het Birt-Hogg-Dubé syndroom ontstaan goedaardige of kwaadaardige tumoren op de huid, in de nieren en in de longen. Daarnaast heeft de patiënt een hoger risico op het ontwikkelen van bepaalde typen…
Chronische nierziekte: Progressieve schade aan nierfunctie

Chronische nierziekte: Progressieve schade aan nierfunctie

De term 'chronische nierziekte' vervangt de termen ‘chronisch nierfalen’ of ‘nierinsufficiëntie’. Een chronische nierziekte duidt op een langdurige en doorgaans progressieve verslechtering van de nier…
Complicaties door een chronische nierziekte

Complicaties door een chronische nierziekte

De nieren zijn nodig voor de goede werking van het hele lichaam. Patiënten met een chronische nierziekte ervaren bijgevolg ook mogelijk problemen met andere organen en weefsels. Enkele van de veel voo…
Cryoglobulinemie: Symptomen aan huid, nieren en zenuwen

Cryoglobulinemie: Symptomen aan huid, nieren en zenuwen

De naam 'cryoglobulinemie' betekent letterlijk 'koud antilichaam in het bloed', wat verwijst naar de chemische eigenschappen van de antilichamen die deze ziekte veroorzaken. Bij cryoglobulinemie bevin…
Cystinose: Afwijkingen in nieren, ogen en andere organen

Cystinose: Afwijkingen in nieren, ogen en andere organen

Cystinose is een aandoening van het aminozuurmetabolisme waarbij het aminozuur cystine, een bouwsteen van eiwitten, zich ophoopt in de cel. Dit veroorzaakt schade aan de cellen en vormt vaak kristalle…
Denys Drash-syndroom: Afwijkingen aan nieren en genitaliën

Denys Drash-syndroom: Afwijkingen aan nieren en genitaliën

Het Denys Drash-syndroom is een zeldzame erfelijke aandoening waarbij de patiënt een aangeboren nieraandoening heeft in combinatie met een Wilms’ niertumor. Daarnaast treden afwijkingen aan de genital…
Diabetes insipidus: Symptomen van veel dorst en veel plassen

Diabetes insipidus: Symptomen van veel dorst en veel plassen

Diabetes insipidus is een zeldzame aandoening waarbij het regelmechanisme voor vochtopname en vochtuitscheiding van het lichaam ontregeld is. De nieren scheiden bij deze ziekte voortdurend water uit.…
Diabetische nefropathie: Nierziekte door diabetes

Diabetische nefropathie: Nierziekte door diabetes

Diabetische nefropathie (diabetische nierziekte) is een soort nieraandoening die gebruikelijk is bij diabetici, vooral bij patiënten bij wie diabetes (suikerziekte) niet goed gereguleerd is. De nieren…
Edwards-syndroom (trisomie 18): Ernstige symptomen

Edwards-syndroom (trisomie 18): Ernstige symptomen

Het Edwards-syndroom is een ernstige aandoening waarbij de patiënt een extra kopie heeft van het chromosoom 18. Door dit syndroom, beter bekend als "trisomie 18", komen veel patiënten niet of dood ter…
Fanconi-syndroom: Aandoening van nierbuisjes

Fanconi-syndroom: Aandoening van nierbuisjes

Het Fanconi-syndroom is een aangeboren of verworven stofwisselingsziekte die ook op latere leeftijd mogelijk is. Normaal gezien absorberen de nieren bepaalde stoffen in de bloedstroom. Deze stoffen ko…
Galloway-Mowat syndroom: Afwijkingen aan nieren en hersenen

Galloway-Mowat syndroom: Afwijkingen aan nieren en hersenen

Het Galloway-Mowat syndroom is een erfelijke aandoening waarbij de patiënt kampt met ernstige afwijkingen aan de hersenen, het gezicht en de ogen, en een nieraandoening (nefrotisch syndroom). Ook een…
Gezwollen nieren: Oorzaken & symptomen van niervergroting

Gezwollen nieren: Oorzaken & symptomen van niervergroting

Nieren vervullen belangrijke taken in het lichaam. Ze filteren giftig afval uit het lichaam, zorgen voor een goed vochtgehalte in het lichaam en ook de elektrolytenbalans wordt gereguleerd door de nie…
Glomerulonefritis: Oorzaken van nierfilterontsteking

Glomerulonefritis: Oorzaken van nierfilterontsteking

Glomerulonefritis (nierfilterontsteking) is een nieraandoening waarbij de glomeruli ontstoken zijn. Dit is het deel van de nieren dat helpt bij het filteren van afval en vloeistoffen uit het bloed. Wa…
Goodpasture-syndroom: Symptomen aan nieren en longen

Goodpasture-syndroom: Symptomen aan nieren en longen

Het Goodpasture-syndroom is een zeldzame aandoening waarbij de nieren en longen zijn aangetast. Een foute reactie van het immuunsysteem veroorzaakt namelijk bloedingen in de luchtzakjes (alveoli) van…
Hantavirus: Virale infectie door besmetting met knaagdieren

Hantavirus: Virale infectie door besmetting met knaagdieren

Het hantavirus is een virale infectie die bij de mens veroorzaakt is door uitwerpselen, urine en speeksel van knaagdieren. Veel symptomen van de infectieziekte lijken op griep zoals koorts en spierpij…
Hoefijzernier: Samengesmolten nieren in hoefijzervorm

Hoefijzernier: Samengesmolten nieren in hoefijzervorm

De meeste mensen komen ter wereld met twee nieren. Een hoefijzernier (nierfusie, ren arcuatus) is een aangeboren nieraandoening. Bij een hoefijzernier zijn de nieren al voor de geboorte van een baby v…
Hydronefrose (waternier): Verstopping van urine met pijn

Hydronefrose (waternier): Verstopping van urine met pijn

Hydronefrose is een aandoening waarbij een nierzwelling ontstaat van één nier of beide nieren door een ophoping van urine. De urine kan hierbij niet uit de nier naar de blaas wegvloeien als gevolg van…
Hyperoxalurie: Terugkerende blaasstenen en nierstenen

Hyperoxalurie: Terugkerende blaasstenen en nierstenen

Hyperoxalurie is een zeldzame aangeboren of verworven aandoening waarbij een patiënt kampt met terugkerende nierstenen en blaasstenen omdat zich te veel oxalaat ophoopt in de urine. Oxalaat is een nat…
Interstitiële nefritis: Ontsteking ruimten tussen niertubuli

Interstitiële nefritis: Ontsteking ruimten tussen niertubuli

De nieren filteren afval en extra vocht uit het lichaam. Interstitiële nefritis is een ernstige nieraandoening waarbij de ruimten tussen tubuli (kleine nierbuisjes) in de nier ontstoken raken. Hierdoo…
Lowe-syndroom: Afwijkingen aan ogen, nieren en hersenen

Lowe-syndroom: Afwijkingen aan ogen, nieren en hersenen

Het Lowe-syndroom is een erfelijke multisystemische aandoening waarbij een patiënt vooral afwijkingen heeft aan de hersenen, nieren en ogen. Bijkomende symptomen zijn eveneens gerapporteerd. De behand…
Lupus nefritis: Ontsteking van nieren door auto-immuunziekte

Lupus nefritis: Ontsteking van nieren door auto-immuunziekte

Lupus nefritis is een nierontsteking, veroorzaakt door de auto-immuunziekte systemische lupus erythematosus (SLE of lupus). Enkele symptomen zijn een hoge bloeddruk, schuimende urine, oedeem, hoofdpij…
Mainzer-Saldino-syndroom: Afwijkingen nieren, ogen en skelet

Mainzer-Saldino-syndroom: Afwijkingen nieren, ogen en skelet

Het Mainzer-Saldino-syndroom is een zogenaamde ciliopathie; een zeldzame genetische aandoening waarbij de regulering van de trilharen verstoord is. Hierdoor ontstaan bij de patiënt problemen aan de ni…
Membraneuze nefropathie: Nierfilteraandoening

Membraneuze nefropathie: Nierfilteraandoening

De kleine bloedvaten in de nieren (glomeruli) filteren afval en vloeistoffen uit het bloed. Een aantal patiënten krijgt te maken met membraneuze nefropathie. Bij deze aandoening is er een probleem met…
Nefritis (ontsteking van nieren): Oorzaken en symptomen

Nefritis (ontsteking van nieren): Oorzaken en symptomen

Nefritis is een aandoening waarbij de nierbuisjes en de nabijgelegen weefsels ontstoken zijn, wat leidt tot nierbeschadiging. Wanneer nieren beschadigd zijn, werken ze niet goed. Hierdoor bouwt afval…
Nefritisch syndroom: Symptomen van nierontsteking

Nefritisch syndroom: Symptomen van nierontsteking

Het nefritisch syndroom (niet te verwarren met het nefrotisch syndroom) is een groep aandoeningen waarbij tekenen van nefritis (nierontsteking) tot stand komen. Diverse aandoeningen liggen aan de basi…
Nefrocalcinose: Afzettingen van calcium in nieren

Nefrocalcinose: Afzettingen van calcium in nieren

Nefrocalcinose (nephrocalcinosis) is een aandoening waarbij er te veel calcium wordt afgezet in de nieren. Dit vloeit voort uit diverse aandoeningen en omgevingsfactoren die leiden tot een verhoogd ca…
Nefrotisch syndroom: Nierziekte met te veel eiwit in urine

Nefrotisch syndroom: Nierziekte met te veel eiwit in urine

De nieren zijn verantwoordelijk voor het filteren van afval en water uit het lichaam. Het nefrotisch syndroom (nefrose) is een nieraandoening waarbij te veel eiwit in de urine aanwezig is door schade…
Nierarteriestenose: Vernauwing van slagaders in nieren

Nierarteriestenose: Vernauwing van slagaders in nieren

Nierarteriestenose is een medische aandoening waarbij de bloedvaten vernauwen die de nieren voorzien van bloed. Dit leidt uiteindelijk tot een verhoogde bloeddruk, waardoor de patiënt sneller lijdt aa…
Nierbiopsie: Wegnemen van weefselmonster nier (nierbiopt)

Nierbiopsie: Wegnemen van weefselmonster nier (nierbiopt)

Een nierbiopsie (renale biopsie) is een medische procedure waarbij de arts een klein stukje nierweefsel verwijdert voor verder onderzoek in een laboratorium. De weefselbiopsie van de nier is belangrij…
Niercelcarcinoom (nierkanker): Tumor in nier met pijn in zij

Niercelcarcinoom (nierkanker): Tumor in nier met pijn in zij

Een niercelcarcinoom (niercelkanker) is een type nierkanker dat begint in de bekleding van zeer kleine buisjes (tubuli) in de nier. Diverse aandoeningen zoals de ziekte van Von Hippel-Linda en een hog…
Nierfalen: Verminderde of afwezige nierfunctie

Nierfalen: Verminderde of afwezige nierfunctie

Nierfalen kenmerkt zich door tijdelijke of permanente schade aan de nieren die resulteert in een verlies van de normale nierfunctie. Er bestaan twee soorten. Acuut nierfalen heeft een abrupt begin en…
Niergezondheid: Tips voor gezonde nieren & goede nierfunctie

Niergezondheid: Tips voor gezonde nieren & goede nierfunctie

De nieren spelen een belangrijke rol in de dagelijkse werking van het lichaam. Het is bijgevolg essentieel om goed te zorgen voor het welzijn van de nieren. Een actieve, gezonde levensstijl leiden en…
Nierhypertensie: Hoge bloeddruk door slagader(s) van nieren

Nierhypertensie: Hoge bloeddruk door slagader(s) van nieren

Renale hypertensie (renovasculaire hypertensie, nierhypertensie) is een aandoening waarbij de bloedvaten vernauwen die bloed aan de nieren leveren. Hierdoor ontstaat geleidelijk een verhoogde bloeddru…
Nierinfarct: Verminderde bloedtoevoer naar nieren

Nierinfarct: Verminderde bloedtoevoer naar nieren

Een nierinfarct is een aandoening waarbij de bloedtoevoer naar de nieren verstoord is. Veel oorzaken zijn bekend voor een verminderde bloedtoevoer naar de nieren. De nieraandoening is moeilijk te herk…
Nierkneuzing: Oorzaken en symptomen van gekneusde nier

Nierkneuzing: Oorzaken en symptomen van gekneusde nier

De nieren worden beschermd door de rugspieren en ribbenkast. Een nierkneuzing is een ernstig letsel dat ontstaat door een stomp trauma of een directe slag tegen de lagere rug. Hierdoor ontstaat een bl…
Nierkoliek: Ondraaglijke pijn in flanken door niersteen

Nierkoliek: Ondraaglijke pijn in flanken door niersteen

Vaak krijgen patiënten met nierstenen te maken met nierkolieken. Nierstenen blokkeren mogelijk de urinewegen. Deze kristallen bevinden zich in verschillende delen van het darmkanaal. Als een kristal o…
Nierpijn: Oorzaken van pijn aan nier of pijnlijke nieren

Nierpijn: Oorzaken van pijn aan nier of pijnlijke nieren

De nieren bevinden zich onder de ribbenkast aan weerszijden van de wervelkolom en rusten tegen de rugspieren. Deze organen verwijderen afvalproducten en gifstoffen en overtollig vocht uit de bloedbaan…
Nierstenen vergruizen: De behandeling

Nierstenen vergruizen: De behandeling

Patiënten krijgen vaak niersteenklachten wanneer een niersteen op weg is van de nier richting blaas. Als de steen vast komt te zitten in de urineleider, sluit dit de urineleider acuut af. Dit resultee…
Nierstenen: Vorming van kristallen met pijn in buik en rug

Nierstenen: Vorming van kristallen met pijn in buik en rug

Eén op de twintig mensen ontwikkelt op een bepaald moment in het leven een niersteen in de nier of urineleider (ureter). Een niersteen is een soort vaste massa bestaande uit kleine kristallen. Vaak vo…
Obstructieve uropathie: Blokkering van urinestroom

Obstructieve uropathie: Blokkering van urinestroom

Obstructieve uropathie is een aandoening waarbij de urinestroom geblokkeerd is. Hierdoor stroomt de urine terug en ontstaat schade aan één of beide nieren. De aandoening resulteert uit onder andere ni…
Oedeem (vochtretentie): Getroffen lichaamsdelen en oorzaken

Oedeem (vochtretentie): Getroffen lichaamsdelen en oorzaken

Het menselijk lichaam gebruikt een complex systeem om de vochtbalans in het lichaam te handhaven. Hormonale factoren, het cardiovasculaire systeem, de urinewegen, de lever en de nieren spelen allemaal…
Perirenaal abces: Pus in gebied rond nieren door infectie

Perirenaal abces: Pus in gebied rond nieren door infectie

Een perirenaal abces is een zakje gevuld met pus dat zich rond (peri) één of beide nieren (renaal) bevindt. Een urineweginfectie is meestal de oorzaak van deze abcesvorming. Buikpijn, koorts, vermoeid…
Polycystische nierziekte: Veel cysten in nieren (niercysten)

Polycystische nierziekte: Veel cysten in nieren (niercysten)

Een polycysteuze nierziekte is een goedaardige aandoening waarbij veel (poly)cysten (holtes gevuld met vocht) zich in de nieren ontwikkelen. Deze ziekte leidt tot een zwelling van de nieren. Pijn, een…
Proteïnurie: Verlies van eiwit in urine door nierschade

Proteïnurie: Verlies van eiwit in urine door nierschade

Proteïnurie is een toestand waarbij zich overmatig veel eiwit in de urine bevindt. Dit is meestal een vroeg teken van een nieraandoening. Normaal gesproken komen bij gezonde nieren namelijk geen signi…
Pyelonefritis: Ontsteking van nier(en) en nierbekken

Pyelonefritis: Ontsteking van nier(en) en nierbekken

Bij pyelonefritis, een soort urineweginfectie, treedt gelijktijdig een ontsteking op van de nier en het nierbekken. Pyelonefritis is vaak het gevolg van een onbehandelde urineweginfectie en kent meest…
Renaal coloboom-syndroom: Afwijkingen aan nieren en ogen

Renaal coloboom-syndroom: Afwijkingen aan nieren en ogen

Het renaal coloboom-syndroom is een uiterst zeldzame erfelijke aandoening waarbij de patiënt lijdt aan een onderontwikkelde nier en oogzenuw. Voor de onderontwikkelde nieren zijn enkele vervangende th…
Schrompelnier: Gekrompen nier door nierziekte (nieratrofie)

Schrompelnier: Gekrompen nier door nierziekte (nieratrofie)

Een schrompelnier (nieratrofie, atrofische nier(en), verschrompelde nier(en)) is een toestand waarbij de nier kleiner is dan normaal. Mensen hebben twee nieren, die verantwoordelijk zijn voor het filt…
Senior-Løken-syndroom: Afwijkingen aan nieren en ogen

Senior-Løken-syndroom: Afwijkingen aan nieren en ogen

Het Senior-Loken-syndroom is een zeer zeldzame autosomaal recessieve die zich kenmerkt door oog- en nierafwijkingen. Ook bijkomende symptomen zijn mogelijk bij deze aangeboren afwijking. De aandoening…
Stenen in lichaam: Soorten, symptomen en behandeling

Stenen in lichaam: Soorten, symptomen en behandeling

Wanneer mensen denken aan steenvorming in het lichaam, denken ze meteen aan nierstenen. Naast de vorming van een steen in de nieren, ontstaat soms ook een steen in andere lichaamsdelen, zoals bijvoorb…
Uremie: Verhoogd ureumgehalte in bloed door nierfalen

Uremie: Verhoogd ureumgehalte in bloed door nierfalen

Uremie (uremisch syndroom) is een ernstige medische aandoening waarbij zich te veel ureum ophoopt in het lichaam. Ureum is afval dat de nieren normaal gezien wegfilteren uit het lichaam. Uremie is een…
Ureteroscopie: Onderzoek urineleiders voor nierstenen

Ureteroscopie: Onderzoek urineleiders voor nierstenen

Een ureteroscopie is een minimaal invasieve procedure waarbij de arts een kleine verlichte scoop (soort kijkinstrument) gebruikt om de urineleiders te onderzoeken. Ureters zijn de buizen die de nieren…
Wilmstumor: Vorm van nierkanker bij kinderen met buikpijn

Wilmstumor: Vorm van nierkanker bij kinderen met buikpijn

Een Wilmstumor (nefroblastoom, nephroblastoma) is een vorm van nierkanker die vooral voorkomt bij jonge kinderen en zelden op oudere leeftijd. Een opgezette buik, een verlies van eetlust en constipati…
Ziekte van Dent: Chronische nieraandoening bij mannen

Ziekte van Dent: Chronische nieraandoening bij mannen

De ziekte van Dent is een chronische nieraandoening die haast enkel mannen treft. De erfelijke ziekte kent twee types. Type 1 beperkt zich tot urine- en nierproblemen terwijl bij type 2 nog bijkomende…
Ziekte van Fabry: Stapelingsziekte met opbouw van vetten

Ziekte van Fabry: Stapelingsziekte met opbouw van vetten

De ziekte van Fabry is een erfelijke aandoening waarbij een opbouw van een bepaald type vet (globotriaosylceramide) plaatsvindt in de lichaamscellen. Dit veroorzaakt klachten aan allerlei lichaamssyst…
Gepubliceerd door Miske op 01-02-2017, laatst gewijzigd op 27-01-2020. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 1 februari 2017:
  • 8.1 De nieren, boek: Anatomie en fysiologie van de mens, Dr. L.L. Kirchmann, Zestiende druk, 2010, paginanummer onbekend (digitale versie), Elsevier gezondheidszorg, Amsterdam, digitaal boek dus paginanummer onbekend
  • Chapter 33. Diagnosis of Medical Renal Diseases, http://accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=508&sectionid=41088110
  • Inherited Kidney Diseases, http://patient.info/doctor/inherited-kidney-diseases
  • Kidney Diseases, https://medlineplus.gov/kidneydiseases.html