Obesitas (zwaarlijvigheid) en diëten voor overgewicht
Overgewicht en obesitas vormen in toenemende mate een probleem voor vele mensen. Wereldwijd zijn zowel kinderen, volwassenen als ouderen zwaarlijvig. Meestal ontstaat de gewichtstoename door een combinatie van vele omgevingsfactoren, maar door sommige aandoeningen ervaren jonge kinderen mogelijk ook reeds problemen door zwaarlijvigheid. Een combinatie van enkele zelfzorgmaatregelen en soms ook medische behandelingen is nodig voor het verkrijgen van gewichtsreductie. De beste behandeling van zwaarlijvigheid is echter het voorkomen van obesitas door het hanteren van een gezonde levensstijl. Het is belangrijk dat obese mensen tijdig gewicht verliezen zodat fysieke maar ook mentale complicaties niet tot stand komen of snel verdwijnen.
Oorzaken en risicofactoren
Overgewicht is het gevolg van de toename van de grootte en de hoeveelheid vetcellen in het lichaam. Obesitas is een multifactoriële ziekte, wat resulteert in meerdere mogelijke pijlers die zorgen voor de toename in het gewicht. De meest bekende risicofactoren voor overgewicht en zwaarlijvigheid omvatten:
- een infectie of ontsteking
- een overmatige inname van calorieën waarbij mensen meer voedsel en drank innemen dan het lichaam kan verbranden
- gedrags- en levensstijl, zoals bijvoorbeeld een zittende levensstijl,
- genetische factoren
- leeftijd
- hormonale schommelingen
- medicatiegebruik die leiden tot overgewicht of zwaarlijvigheid
- medische aandoeningen
- weinig lichaamsbeweging
Diagnose en onderzoeken
Artsen meten veelal de body mass index (BMI) en de tailleomvang om overgewicht en obesitas te screenen en te diagnosticeren. Vaak zet hij bijkomende laboratoriumonderzoeken zoals een bloedonderzoek en urineonderzoek in om aandoeningen op te sporen die gerelateerd zijn met overgewicht. Afhankelijk van de eventuele andere klachten zet de arts nog bijkomende beeldvormende onderzoeken in.
Behandeling
De behandeling van mensen met overgewicht of obesitas hangt af van de oorzaak en de ernst van de aandoening, alsook of mensen reeds complicaties ervaren. Meestal bestaat de behandeling uit zelfzorgmaatregelen, waaronder levensstijlveranderingen, voedingsaanpassingen (zoals een dieet) en meer lichaamsbeweging. In sommige gevallen is dit niet voldoende effectief en gebeurt een combinatiebehandeling met medicatie en/of bariatrische chirurgie (een operatie met als doel om gewicht te verliezen).
Complicaties
Obesitas is een ernstige medische aandoening die potentieel ernstige complicaties veroorzaakt zoals het metabool syndroom, een hoge bloeddruk, atherosclerose (slagaderverkalking), een hartziekte, diabetes, een hoog cholesterolgehalte in het bloed, kanker en slaapstoornissen.