Miske » Specials » Psychische stoornissen

Psychische aandoeningen en mentale symptomen

Psychische aandoeningen en mentale symptomen Psychische stoornissen kennen tal van mogelijke oorzaken. Bij een heleboel ziekten spelen genen en een familiegeschiedenis een rol. Daarnaast dragen levenservaringen, zoals stress of een geschiedenis van misbruik bij aan de totstandkoming van mentale problemen. Ook een traumatisch hersenletsel, het gebruik van drugs, kanker, de blootstelling van een moeder aan virussen of giftige chemische stoffen tijdens de zwangerschap en een hersentumor zijn een risicofactor voor problemen met de mentale gezondheid.

Epidemiologie psychische stoornissen

Wereldwijd lijdt ongeveer 1 op de 5 mensen aan een psychologisch probleem. Psychische aandoeningen treden overal in de wereld, in elke cultuur, bij beide geslachten en in alle sociaaleconomische groepen op.

Voorbeelden psychische aandoeningen

Er zijn veel verschillende mogelijke psychische aandoeningen. De meest voorkomende typen zijn:
  • angststoornissen
  • bipolaire stoornis
  • depressie
  • dissociatieve stoornissen
  • eetstoornissen
  • impulscontrole en verslavingsaandoeningen
  • nagebootste stoornissen
  • obsessieve-compulsieve stoornis
  • persoonlijkheidsstoornissen
  • posttraumatische stressstoornis (PTSS)
  • psychotische stoornissen (zoals schizofrenie)
  • seksuele stoornissen
  • somatische symptoom aandoeningen (voorheen psychosomatische stoornis of somatoforme stoornis)
  • stemmingsstoornissen
  • stressrespons syndromen (voorheen aanpassingsstoornissen)
  • ticstoornissen

Symptomen: Wijzigingen in persoonlijkheid, denken en sociale interactie

Mentale ziekten brengen wijzigingen aan in de persoonlijkheid, de denkprocessen en de sociale interacties van de betrokken patiënt. Bij psychologische ziekten treden bijgevolg tal van klachten op, zoals isolatie, nervositeit, slaap- of eetlustwijzigingen, verwardheid, apathie, rusteloosheid, agressie, stemmingswisselingen, ... Meestal ervaren de partner, familieleden, vrienden, collega's, leraren of patiënten zelf kleine of grote wijzigingen in het denkpatroon, de gevoelens of andere gedragingen die plots of geleidelijk ontstaan, afhankelijk van de etiologie.

Behandeling via medicatie en psychologische hulp

Professionele hulp inroepen

Niet altijd gaat een patiënt snel met de symptomen naar een arts, een psycholoog of naar een medewerker in de geestelijke gezondheidszorg. Het is niettemin belangrijk om deze waarschuwingssignalen zo snel mogelijk op te pikken want een vroegtijdige interventie kan helpen bij het verminderen van de ernst van de ziekte. Het probleem erkennen en hulp inroepen is met andere woorden een belangrijke factor in het genezen van of leven met het psychisch probleem.

(Symptomen van) ziekte behandelen

De arts probeert steeds de oorzaak te behandelen of uitlokkende factor van de geestelijke problemen te vermijden bij de patiënt. Zo wijzigt de arts bijvoorbeeld het medicatiegebruik en behandelt hij het onderliggende medisch probleem dat de psychische klachten veroorzaakt. Indien nodig zet hij medicatie en/of psychotherapie in. Ook de patiënt zelf kan soms aanpassingen doen om de mentale problemen te verminderen of voorkomen. Dit gebeurt door het stopzetten van het alcohol- of drugsgebruik, het zorgen voor minder stress en het zorgen voor een gezonde levensstijl met gezonde voeding, goede slaapgewoonten en voldoende beweging.
Aanpassingsstoornis: Psychische aandoening met angst

Aanpassingsstoornis: Psychische aandoening met angst

Bij een aanpassingsstoornis, een psychische aandoening, ontstaan emotionele symptomen of gedragssymptomen binnen drie maanden na een stressor (gebeurtenis of situatie die stress veroorzaakt). Deze kla…
Ablutofobie: Angst om zich te wassen, baden of douchen

Ablutofobie: Angst om zich te wassen, baden of douchen

Ablutio is de Latijnse term voor 'reiniging of afwassing'. Fobie duidt op 'angststoornis'. Ablutofobie is bijgevolg een specifieke angststoornis waarbij mensen extreem en irrationeel bang zijn om zich…
Acute stressstoornis: Symptomen na stressvolle gebeurtenis

Acute stressstoornis: Symptomen na stressvolle gebeurtenis

Na het doormaken van een erg stressvolle gebeurtenis duurt het soms een tijdje voordat een persoon weer op het goede spoor terecht is gekomen. Bij patiënten met acute stressstoornis (ASS) duurt dit wa…
Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoening

Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoening

Personen met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis zijn afhankelijk van anderen om aan hun emotionele en fysieke behoeften te voldoen. Mensen met deze psychische aandoening willen ook altijd ander…
Agitatie: Rusteloosheid door medische of psychische oorzaken

Agitatie: Rusteloosheid door medische of psychische oorzaken

Bij agitatie is een patiënt extreem opgewonden, wat een zeer onaangename toestand is. Een geagiteerde patiënt is aangewakkerd, gespannen, opgewonden, prikkelbaar of verward. Zowel medische (lichamelij…
Agorafobie: Angst voor drukke situaties en plaatsen

Agorafobie: Angst voor drukke situaties en plaatsen

Ongeveer 2% van de bevolking heeft ooit in het leven wel eens een paniekaanval. Ongeveer één derde daarvan ontwikkelt agorafobie, de medische term voor “pleinvrees” of “straatvrees”. Dit is een angsts…
Ailurofobie: Irrationele en aanhoudende angst voor katten

Ailurofobie: Irrationele en aanhoudende angst voor katten

Ailurofobie is een soort specifieke fobie waarbij een patiënt een aanhoudende, irrationele angst voor katten heeft bij het denken aan of zien, horen of voelen van een kat. Naast angst en paniek treden…
Angst & angstgevoelens: Soorten & symptomen angststoornissen

Angst & angstgevoelens: Soorten & symptomen angststoornissen

Angst is het resultaat van een psychische aandoening, een lichamelijke aandoening, de effecten van medicijnen of een combinatie hiervan. Personen met angst voelen zich nerveus of bang, ze vrezen (van)…
Angst door medicatie: Angstsymptomen door medicijnen

Angst door medicatie: Angstsymptomen door medicijnen

Angst veroorzaakt rusteloosheid, nervositeit en paniek, zelfs wanneer er geen gevaar aanwezig is. Soms ontstaan deze symptomen als gevolg van het gebruik van bepaalde medicijnen die een patiënt gebrui…
Angst en fobie voor de tandarts: Oorzaken, symptomen en tips

Angst en fobie voor de tandarts: Oorzaken, symptomen en tips

Een op de vier mensen is bang voor een bezoek aan de tandarts. Deze angst heeft voor iedereen een andere betekenis. Misschien denkt de persoon dat de behandeling pijn zal doen, of dat de geluiden en g…
Angst voor een operatie: Tips voor patiënten en ziekenhuizen

Angst voor een operatie: Tips voor patiënten en ziekenhuizen

Patiënten die een operatie moeten ondergaan, voelen zich vaak angstig. Zelfs een operatie die de gezondheid herstelt of levensreddend is, roept mogelijk angst op bij patiënten. Ze zijn bijvoorbeeld ba…
Anorexia nervosa: Eetstoornis met verstoord lichaamsbeeld

Anorexia nervosa: Eetstoornis met verstoord lichaamsbeeld

Anorexia nervosa (anorexia mentalis, anorexia) is een eetstoornis waarbij patiënten een abnormaal laag lichaamsgewicht hebben, daarnaast een intense angst hebben om in gewicht bij te komen en bovendie…
Antisociale persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoening

Antisociale persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoening

Een antisociale persoonlijkheidsstoornis is een persoonlijkheidsstoornis waarbij een patiënt een langdurig patroon heeft van impulsief en antisociaal gedrag. Een patiënt met een antisociale persoonlij…
Apathie: Gebrek aan motivatie in het leven

Apathie: Gebrek aan motivatie in het leven

Apathie staat voor lusteloosheid en ongevoeligheid voor indrukken van buiten. Personen met apathie vertonen een gebrek aan interesse in activiteiten en/of interactie met anderen. Dit heeft gevolgen vo…
Aquafobie: Irrationele, aanhoudende angst voor water

Aquafobie: Irrationele, aanhoudende angst voor water

Heel wat mensen houden van het geluid en het uitzicht van de golvende zee, of ze ontspannen zich door na een lange werkdag een douche te nemen. Sommige patiënten lijden echter aan een psychische aando…
Asperger-syndroom: Problemen met communiceren

Asperger-syndroom: Problemen met communiceren

Het Asperger-syndroom is een milde vorm van een autismespectrumstoornis waarbij een kind meer moeite heeft met sociale vaardigheden. Hij heeft problemen om te communiceren, ook met anderen. Bovendien…
Asthenie: Verlies van kracht, zwakte en vermoeidheid

Asthenie: Verlies van kracht, zwakte en vermoeidheid

Asthenie (asthenia) is de medische term voor een verlies van kracht, zwakte, vermoeidheid of een gebrek aan energie. Dit symptoom is het gevolg van psychische en lichamelijke aandoeningen, de verouder…
Atypische depressie: Depressie met atypische kenmerken

Atypische depressie: Depressie met atypische kenmerken

Vaak zorgt een depressie ervoor dat patiënten zich verdrietig voelen en niet genieten van het dagelijks leven. Een depressie met atypische kenmerken (atypische depressie) verwijst naar een depressieve…
Auditieve hallucinaties: Horen van onechte geluiden

Auditieve hallucinaties: Horen van onechte geluiden

Sommige patiënten horen beangstigende of aangename stemmen, muziek of andere bekende of onbekende geluiden zonder dat dit een duidelijk aanwijsbare bron heeft. Zij lijden mogelijk aan auditieve halluc…
Autismespectrumstoornis (autisme): Oorzaken en symptomen

Autismespectrumstoornis (autisme): Oorzaken en symptomen

Een autismespectrumstoornis is een complexe neurologische ontwikkelingsstoornis waarbij een patiënt problemen ervaart met sociale interactie en communicatie en daarnaast typische herhaalde gedragingen…
Autofobie: Angststoornis - Angst voor het alleen zijn

Autofobie: Angststoornis - Angst voor het alleen zijn

Autofobie, letterlijk vertaald ‘zelfvrees’, is een soort angststoornis (fobie) waarbij patiënten bang zijn om alleen de tijd door te brengen. Diverse fysieke en mentale symptomen komen hierdoor tot st…
Binge eating disorder: Eetbuistoornis met vreetbuien

Binge eating disorder: Eetbuistoornis met vreetbuien

Periodes van overmatig veel eten is voor de meeste mensen bekend, bijvoorbeeld op vakantie of tijdens een speciale gelegenheid. Sommige patiënten lijden echter aan een eetstoornis waarbij ze episodes…
Bipolaire stoornis: Psychische ziekte (stemmingsstoornis)

Bipolaire stoornis: Psychische ziekte (stemmingsstoornis)

Een bipolaire stoornis is een chronische, episodische psychische aandoening. Een patiënt ervaart hierbij extreme stemmingswisselingen met emotionele hoogtepunten (manie of hypomanie) en dieptepunten (…
Blindismen: Herhaald gedrag door blinden en slechtzienden

Blindismen: Herhaald gedrag door blinden en slechtzienden

Gezinnen van sommige kinderen met een visuele beperking ontdekken dat hun blinde of (zwaar) slechtziende kinderen herhalende en schijnbaar doelloze gedragingen vertonen die vreemd zijn voor hen, maar…
Borderline persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoening

Borderline persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoening

Een borderline persoonlijkheidsstoornis (emotie-regulatie persoonlijkheidsstoornis) is een psychische aandoening die zich kenmerkt door een aanhoudend patroon van wisselende stemmingen, een wisselend…
Boulimie: Oncontroleerbare vreetbuien en compenserend gedrag

Boulimie: Oncontroleerbare vreetbuien en compenserend gedrag

Boulimie is een eetstoornis waarbij een patiënt regelmatig ongecontroleerd een zeer grote hoeveelheid voedsel eet (oncontroleerbare vreetbuien). Daarna gebruikt de patiënt als compensatiegedrag versch…
Capgras-syndroom: Psychische ziekte met zien van oplichter

Capgras-syndroom: Psychische ziekte met zien van oplichter

Het Capgras-syndroom (imposter-syndroom) is een psychische aandoening waarbij een patiënt (vooral van het vrouwelijke geslacht) om onbekende redenen bepaalde soorten wanen krijgt. De patiënt gelooft n…
Cherofobie: Angst om gelukkig te zijn (gelukfobie)

Cherofobie: Angst om gelukkig te zijn (gelukfobie)

Cherofobie is een angststoornis waarbij een patiënt angstig is om vrolijkheid, geluk of plezier te beleven. De patiënt is namelijk bang voor een negatieve gebeurtenis die hierop zal volgen. Door de ps…
Chronisch huidpulken: Dwangmatig pulken aan de huid

Chronisch huidpulken: Dwangmatig pulken aan de huid

Chronisch huidpulken is een psychische aandoening waarbij een patiënt dwangmatig en herhaald aan de huid pulkt, krabt, knijpt of wrijft. De exacte oorzaak is niet gekend, maar vaak is het chronisch pu…
Chronisch pijnsyndroom: Lichamelijke en mentale symptomen

Chronisch pijnsyndroom: Lichamelijke en mentale symptomen

Pijn is de normale reactie van het lichaam op een verwonding of ziekte. In feite is pijn een soort waarschuwingssignaal dat er iets mis is. Wanneer het lichaam heelt, stopt de pijn meestal. Het chroni…
Chronische stress: Symptomen & behandeling langdurige stress

Chronische stress: Symptomen & behandeling langdurige stress

Sommige vormen van stress zijn positief. Kortdurende stress zorgt ervoor dat het lichaam adrenaline vrijmaakt, wat helpt om opdrachten en projecten uit te voeren en zelfs de prestaties en het probleem…
Claustrofobie: Irrationele angst voor afgesloten ruimtes

Claustrofobie: Irrationele angst voor afgesloten ruimtes

Claustrofobie is een vorm van een angststoornis waarbij een patiënt een irrationele angst heeft voor kleine, afgesloten ruimtes. De patiënt ervaart hierdoor paniekgevoelens, zoals zweten en een verhoo…
Cognitieve gedragstherapie (CGT): Vorm van psychotherapie

Cognitieve gedragstherapie (CGT): Vorm van psychotherapie

Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een behandelingsmethode die de geestelijke gezondheid wil verbeteren. Een psychotherapeut wil hiermee namelijk niet-realistische of nutteloze gedachten, overtuiging…
Conversiestoornissen en dissociatieve stoornissen

Conversiestoornissen en dissociatieve stoornissen

Een conversiestoornis is een psychisch aandoening waarbij een patiënt neurologische of fysieke symptomen ervaart die niet kunnen worden verklaard door neurologische of medische aandoeningen. Vaak is e…
Cotard-syndroom: Aandoening met wanen van dood te zijn

Cotard-syndroom: Aandoening met wanen van dood te zijn

Het Cotard-syndroom (walking corpse syndrome) is een zeldzame psychische stoornis waarbij een getroffen patiënt gelooft dat hij al dood is of niet bestaat, of anders dat hij onsterfelijk is. De aandoe…
Cyclothymie: Schommelingen van hypomanie en milde depressie

Cyclothymie: Schommelingen van hypomanie en milde depressie

Cyclothymie (cyclothymische stoornis, syntonie) is een langdurige psychische aandoening die wordt gekenmerkt door stemmingswisselingen met perioden van vrolijkheid en levendigheid (hypomanie) en perio…
Delirium: Acute verwardheid met wijzigingen in hersenfunctie

Delirium: Acute verwardheid met wijzigingen in hersenfunctie

Bij een delirium is de patiënt plotseling ernstig verward als gevolg van de snelle veranderingen in de hersenfunctie. Deze wijzigingen doen zich voor bij een lichamelijke of psychische aandoening. Hie…
Depersonalisatiestoornis: Verstoorde perceptie van lichaam

Depersonalisatiestoornis: Verstoorde perceptie van lichaam

Een depersonalisatiestoornis is een psychische aandoening waarbij een patiënt perioden ervaart waarin hij los is van het eigen lichaam en de gedachten. Een trauma en intense stress dragen bij aan de t…
Depressie bij ouderen: Oorzaken, symptomen en behandeling

Depressie bij ouderen: Oorzaken, symptomen en behandeling

Een depressie is een psychische aandoening waarbij een patiënt gevoelens van verdriet, verlies, woede of frustratie heeft die weken of mogelijk zelfs langer problemen veroorzaakt met het dagelijks lev…
Depressie bij tieners: Omgaan met depressie bij adolescenten

Depressie bij tieners: Omgaan met depressie bij adolescenten

Tieners staan onder veel druk, gaande van de veranderingen in de puberteit tot vragen over wie ze zijn en waar ze in passen. Met al deze onrust en onzekerheid is het niet altijd gemakkelijk om ondersc…
Depressie: Oorzaken en behandeling van depressieve gevoelens

Depressie: Oorzaken en behandeling van depressieve gevoelens

Een depressie is een wereldwijd vaak voorkomend psychisch probleem waardoor patiënten gevoelens van een slecht humeur, een verlies van interesse in activiteiten, een gebrek aan eigenwaarde en een laag…
Depressies: Soorten, symptomen & behandelingen van depressie

Depressies: Soorten, symptomen & behandelingen van depressie

De meeste mensen voelen zich af en toe wat minder goed. Gebeurt het echter regelmatig dat patiënten zich neerslachtig voelen en tast dit het dagelijks leven aan, dan lijden patiënten mogelijk aan een…
Dermatofagie: Psychische aandoening met bijten op de huid

Dermatofagie: Psychische aandoening met bijten op de huid

Dermatofagie (dermatodaxie) is een dwangstoornis waarbij een patiënt knaagt, kauwt of bijt of de eigen huid of deze opeet. De psychische aandoening is een vorm van een obsessief-compulsieve stoornis.…
Desoriëntatie: Oorzaken en behandeling gedesoriënteerd zijn

Desoriëntatie: Oorzaken en behandeling gedesoriënteerd zijn

Desoriëntatie is een symptoom waarbij een patiënt kortstondig verward is. Hij weet niet meer wat de tijd of datum is, waar hij is en wie hij is. De meeste mensen ervaren dit beangstigende symptoom wel…
Dopaminetekort door probleem in hersenen of aandoening

Dopaminetekort door probleem in hersenen of aandoening

In het lichaam is van nature dopamine aanwezig. Deze chemische stof is een neurotransmitter. Dit houdt in dat dopamine signalen van het lichaam naar de hersenen stuurt. Dopamine is belangrijk voor zow…
Drunkorexia: Eetstoornis in combinatie met alcoholmisbruik

Drunkorexia: Eetstoornis in combinatie met alcoholmisbruik

Drunkorexia is geen officiële diagnose of medische term. Het is de omgangstaal van een verslavingsstoornis waarbij een patiënt een eetstoornis heeft (meestal boulimie of anorexia) in combinatie met al…
Dysthymie: Aanhoudende depressieve stoornis

Dysthymie: Aanhoudende depressieve stoornis

Een aanhoudende depressieve stoornis (oude term: dysthymie) is een chronische psychische aandoening waarbij de gemoedstoestand van een patiënt regelmatig laag is. De patiënt ervaart dezelfde cognitiev…
Eetstoornissen: Anorexia, boulimie en binge eating disorder

Eetstoornissen: Anorexia, boulimie en binge eating disorder

Eetstoornissen zijn een groep van aandoeningen waarbij een patiënt ongezonde eetgewoonten heeft met daarnaast vaak een ernstige nood of bezorgdheid over het eigen lichaamsbeeld. Er zijn drie hoofdtype…
Elektroconvulsietherapie (ECT): Behandeling van depressie

Elektroconvulsietherapie (ECT): Behandeling van depressie

Elektroconvulsietherapie (elektroconvulsietherapie) is een behandelingsmethode waarbij de arts een elektrische stroom gebruikt om een ernstige depressie en sommige andere psychische aandoeningen te be…
Emotionele uitputting: Psychische aandoening

Emotionele uitputting: Psychische aandoening

Emotionele uitputting is een psychische aandoening waarbij een persoon een periode van overmatige stress ervaart in het werk of in het privéleven. Een persoon voelt zich dan emotioneel uitgeput en is…
Fobie: Soorten fobieën (intense en irrationele angst)

Fobie: Soorten fobieën (intense en irrationele angst)

Fobieën zijn diagnosticeerbare psychische stoornissen. Een fobie is namelijk een soort angststoornis waarbij een patiënt voortdurende intense en overdreven angst heeft voor een bepaald voorwerp, leven…
Fonofobie: Overgevoeligheid voor geluid (geluidsschuwheid)

Fonofobie: Overgevoeligheid voor geluid (geluidsschuwheid)

Bij geluidsschuwheid (fonofobie), een angststoornis, heeft een patiënt een aanhoudende, abnormale, en ongegronde angst voor vaak normale, onschadelijke omgevingsgeluiden. Plotselinge harde en onverwac…
Fysieke symptomen (lichamelijke problemen) van een depressie

Fysieke symptomen (lichamelijke problemen) van een depressie

Patiënten met een depressie kampen met tal van mentale, emotionele en psychische problemen. Enkele symptomen zijn bijvoorbeeld aanhoudend verdrietig zijn, geen interesse meer hebben in activiteiten di…
Fysieke symptomen van stress en angst

Fysieke symptomen van stress en angst

Velen zijn bekend met enkele van de meest voorkomende symptomen van angst en stress, zoals een snelle hartslag en darmproblemen. Patiënten met langdurige angstgevoelens of patiënten die zich langere t…
Gameverslaving: Obsessief speelgedrag met negatieve effecten

Gameverslaving: Obsessief speelgedrag met negatieve effecten

Begin januari 2018 heeft de Wereldgezondheidsorganisatie officieel de psychische aandoening ‘gameverslaving’ erkend en opgenomen in de internationale classificatie van ziekten (International Classific…
Gegeneraliseerde angststoornis: Constante, irrationele angst

Gegeneraliseerde angststoornis: Constante, irrationele angst

Een gegeneraliseerde angststoornis is een vaak voorkomende psychische aandoening waarbij patiënten overmatige, oncontroleerbare en vaak irrationele angst of zorgen ervaren in het dagelijkse leven. Het…
Genofobie (coitofobie): Angst voor seks

Genofobie (coitofobie): Angst voor seks

Genofobie (coitofobie) staat voor de irrationele fysieke of psychologische angst voor seksuele handelingen. Dit is vaak te wijten aan een ernstig trauma, zoals misbruik of verkrachting. Genofobie leid…
Hafefobie: Angst (fobie) om aangeraakt te worden

Hafefobie: Angst (fobie) om aangeraakt te worden

Het gebeurt regelmatig dat mensen zonder toestemming aangeraakt worden door bekenden of vreemden. Dit zorgt meestal voor een ongemakkelijk gevoel. Sommige patiënten hebben echter angst om aangeraakt t…
Hoarding (verzamelwoede): Symptomen van verzamelstoornis

Hoarding (verzamelwoede): Symptomen van verzamelstoornis

Verzamelwoede (hoarding) is een angststoornis. Bij deze psychische aandoening is een patiënt niet in staat dingen (zelfs zonder waarde) weg te gooien. De patiënt heeft een onbeheersbare verzamelwoede…
Hoogtevrees (acrofobie): Angst voor hoogten / hoge plaatsen

Hoogtevrees (acrofobie): Angst voor hoogten / hoge plaatsen

De meeste personen ervaren een zekere mate van natuurlijke angst wanneer ze worden blootgesteld aan hoogten. Deze angst om te vallen is normaal. Hoogtevrees (acrofobie) is een soort fobie waarbij een…
Kleptomanie: Psychische ziekte met drang om items te stelen

Kleptomanie: Psychische ziekte met drang om items te stelen

Kleptomanie is een psychische aandoening waarbij een patiënt een consistente drang heeft om voorwerpen te gaan stelen die niet nodig zijn voor persoonlijk gebruik of geldwaarde bezitten. Deze zeldzame…
Lachende depressie: Verbergen van depressieve symptomen

Lachende depressie: Verbergen van depressieve symptomen

Een lachende depressie is geen klinische diagnose, maar wel een soort term die gebruikt wordt om een depressie te beschrijven waarbij een patiënt zijn symptomen verbergt achter een glimlach. Aan de bu…
Legenestsyndroom: Verdriet bij ouders bij kinderen uit huis

Legenestsyndroom: Verdriet bij ouders bij kinderen uit huis

Wanneer kinderen het huis verlaten omdat ze bijvoorbeeld gaan studeren of trouwen, ontstaan bij ouders vaak negatieve gevoelens. Een ouder mist het gezelschap of het dagelijkse contact met een kind en…
Manie en hypomanie: Extreme energie bij stemmingsstoornis

Manie en hypomanie: Extreme energie bij stemmingsstoornis

Een bipolaire stoornis is een aandoening waarbij een patiënt dramatische stemmingswisselingen heeft. Hij ervaart de diepten van een depressie maar heeft ook episodes met extreme energie, die gekend zi…
Misofonie: Sterke en negatieve reactie op horen van geluiden

Misofonie: Sterke en negatieve reactie op horen van geluiden

Misofonie (Selective Sound Sensitivity Syndrome) is een psychische-neurologische aandoening waarbij patiënten abnormaal sterke en negatieve reacties hebben op het horen van gewone geluiden. Op een kau…
Münchhausen-syndroom: Opzettelijk symptomen nabootsen

Münchhausen-syndroom: Opzettelijk symptomen nabootsen

Het syndroom van Münchhausen is een psychiatrische aandoening waarbij een patiënt zich vals symptomen van een aandoening nabootst en zichzelf mogelijk ook verwondingen aanbrengt. Deze patiënten zijn v…
Narcistische persoonlijkheidsstoornis: Symptomen narcisme

Narcistische persoonlijkheidsstoornis: Symptomen narcisme

Af en toe over zichzelf opscheppen is een menselijk kenmerk. Mensen met een narcistische persoonlijkheid hebben echter een verwrongen zelfbeeld en gaan hierbij tot het uiterste omdat ze een extreem ge…
Nyctofobie: Angst voor duisternis / bang zijn in het donker

Nyctofobie: Angst voor duisternis / bang zijn in het donker

Voor veel mensen – vooral kinderen – boezemen nacht en duisternis angst in. Voor sommige patiënten is deze angst zeer sterk aanwezig. Zij lijden aan nyctofobie (angst voor de duisternis). Door de inte…
Obesofobie: Angst om te verdikken met risico op eetstoornis

Obesofobie: Angst om te verdikken met risico op eetstoornis

Obesofobie (pocrescofobie) is een psychische aandoening waarbij een patiënt een intense en irrationele angst heeft om gewicht aan te komen. Dit leidt tot diverse lichamelijke en mentale symptomen, al…
Obsessief-compulsieve stoornis: Obsessie en dwanghandelingen

Obsessief-compulsieve stoornis: Obsessie en dwanghandelingen

Een obsessief-compulsieve stoornis (OCD, vroeger: dwangneurose) kenmerkt zich door obsessieve gedachten en dwangmatige handelingen. Hierbij zitten patiënten ‘gevangen’ in patronen van zinloze gedachte…
Ontwijkende (vermijdende) persoonlijkheidsstoornis

Ontwijkende (vermijdende) persoonlijkheidsstoornis

Velen mensen worstelen met verlegenheid, maar ongeveer twee procent van de bevolking heeft een vermijdende (ontwijkende) persoonlijkheidsstoornis. Extreme verlegenheid en angst voor afwijzing maken he…
Orthorexia nervosa: Eetstoornis door obsessief gezond eten

Orthorexia nervosa: Eetstoornis door obsessief gezond eten

Orthorexia nervosa is een eetstoornis die zich kenmerkt door patiënten die heel obsessief een gezond dieet nastreven. Dit obsessief bezig zijn met het eten van alleen maar gezond voedsel interfereert…
Pagofagie: IJsverslaving door ijzertekort in het bloed

Pagofagie: IJsverslaving door ijzertekort in het bloed

Pagofagie is een zeldzame aandoening waarbij patiënten (vooral kinderen en zwangere vrouwen) verslaafd zijn aan ijs dat enkel bestaat uit bevroren water (geen consumptie-ijs). In veruit de meeste geva…
Paniekaanval en paniekstoornis: Oorzaken en symptomen

Paniekaanval en paniekstoornis: Oorzaken en symptomen

Bij een paniekaanval voelt een patiënt een intense golf van angst. Paniekaanvallen ontstaan vaak uit het niets, zonder enige waarschuwing, en soms zonder duidelijke uitlokkende oorzaak, ook tijdens de…
Paranoïde persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoening

Paranoïde persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoening

Persoonlijkheidsstoornissen zijn blijvende patronen van innerlijke ervaring en gedrag die duidelijk anders zijn dan de verwachtingen op basis van de cultuur van een persoon. Mensen met een paranoïde p…
Pathologische rouw: Langdurig en intens rouwproces

Pathologische rouw: Langdurig en intens rouwproces

Een normaal rouwproces rond het verlies van een geliefde is voor iedereen weer anders. Bij pathologische rouw (gecompliceerde rouw) ontstaat echter een vorm van verdriet die invaliditeit veroorzaakt e…
Persoonlijkheidsstoornissen: Soorten en kenmerken

Persoonlijkheidsstoornissen: Soorten en kenmerken

Persoonlijkheidsstoornissen omvatten blijvende gedragspatronen die tot uiting komen als niet om te buigen reacties op een breed scala aan persoonlijke en sociale situaties. Ze zijn niet ondergeschikt…
Persoonlijkheidsveranderingen: Oorzaken en symptomen

Persoonlijkheidsveranderingen: Oorzaken en symptomen

De persoonlijkheid omvat allemaal manieren waarop mensen denken, voelen en handelen. Dit betreft gewoonten, eigenaardigheden en reacties op de wereld om zich heen. Door de veroudering, de persoonlijke…
Pica (eetstoornis): Eten van niet-eetbare stoffen

Pica (eetstoornis): Eten van niet-eetbare stoffen

Pica (pica-syndroom) is een eetstoornis waarbij een patiënt herhaaldelijk niet-eetbare stoffen eet. Patiënten die lijden aan de zeldzame ziekte, hebben de drang hebben om alle soort voorwerpen te cons…
Posttraumatische stressstoornis (PTSS): Soort angststoornis

Posttraumatische stressstoornis (PTSS): Soort angststoornis

Een posttraumatische stressstoornis of “het posttraumatische stressyndroom” (PTSS) is een soort angststoornis. Dit treedt op nadat de patiënt betrokken is geweest bij een extreem emotioneel, schokkend…
Postvirale vermoeidheid: Vermoeidheid na virale infectie

Postvirale vermoeidheid: Vermoeidheid na virale infectie

Het postviraal vermoeidheidssyndroom (postvirale vermoeidheid) verwijst naar een ziekte met vermoeidheidsklachten die weken tot maanden na een doorgemaakte infectie ontstaat. Enkele virussen leiden sn…
Prenatale (antenatale) depressie bij zwangere vrouwen

Prenatale (antenatale) depressie bij zwangere vrouwen

Een antenatale depressie (prenatale depressie) is een vorm van een klinische depressie die een vrouw tijdens de zwangerschap treft. Diverse oorzaken liggen mogelijk aan de basis van een prenatale depr…
Prikkelbaarheid: Oorzaken humeurige, chagrijnige stemming

Prikkelbaarheid: Oorzaken humeurige, chagrijnige stemming

Prikkelbaarheid is een negatieve eigenschap en verwijst het naar een persoon die overdreven reageert op normale prikkels in het leven. Mensen die prikkelbaar zijn, hebben een korte lont en neigen tot…
Psychogene pijn: Pijnstoornis door psychologische factoren

Psychogene pijn: Pijnstoornis door psychologische factoren

Psychogene pijn (psychalgie) is geen officiële diagnostische term. Artsen gebruiken echter de term om pijn te beschrijven die te wijten is aan psychologische factoren en niet aan een lichamelijk letse…
Psychomotorische agitatie: Doelloze bewegingen door angst

Psychomotorische agitatie: Doelloze bewegingen door angst

Psychomotorische agitatie is een symptoom waarbij een patiënt rusteloze, betekenisloze bewegingen maakt terwijl hij angstig is. Dit symptoom komt tot stand bij enkele psychische aandoeningen zoals een…
Psychose: Verlies van realiteit met wanen en hallucinaties

Psychose: Verlies van realiteit met wanen en hallucinaties

Een psychose is een symptoom dat optreedt wanneer een patiënt het contact met de realiteit verliest. De patiënt heeft dan valse overtuigingen over wat er plaatsvindt, of wie een persoon is (wanen), en…
Psychotische depressie: Depressieve symptomen en psychose

Psychotische depressie: Depressieve symptomen en psychose

Sommige patiënten met een ernstige depressie ervaren ook een psychose naast de gebruikelijke symptomen van een depressie. Een psychose is een psychische aandoening waarbij een patiënt dingen begint te…
Psychotische stoornissen: Soorten, symptomen en behandeling

Psychotische stoornissen: Soorten, symptomen en behandeling

Psychotische stoornissen zijn een groep van ernstige psychische aandoeningen waarbij een patiënt abnormaal denkt en vreemde percepties heeft. Door de gewijzigde realiteitszin weten patiënten niet goed…
Pyrofobie: Psychische aandoening met angst voor vuur/brand

Pyrofobie: Psychische aandoening met angst voor vuur/brand

Pyrofobie (arsonfobie) is een psychische aandoening waarbij een patiënt een intense en irrationele angst heeft voor vuur, bijvoorbeeld van een brandende sigaret of een open haard. Meestal ontstaat dez…
Ruminatiesyndroom: Opgeven en herkauwen van voedsel

Ruminatiesyndroom: Opgeven en herkauwen van voedsel

Het ruminatiesyndroom (ruminatiestoornis) is een soort eetstoornis die vooral bij baby’s en jonge kinderen ontstaat, maar ook volwassenen en ouderen zijn mogelijk getroffen. Bij patiënten met het rumi…
Schizoaffectieve stoornis: Psychische aandoening

Schizoaffectieve stoornis: Psychische aandoening

Een schizoaffectieve stoornis is een psychische aandoening waarbij een patiënt zowel een verlies van contact met de realiteit (psychose) als gemoedsproblemen (depressie of manie) ervaart. De aandoenin…
Schizofrenie: Aandoening met o.a. waanideeën & hallucinaties

Schizofrenie: Aandoening met o.a. waanideeën & hallucinaties

Schizofrenie is een groep van ziekten. Deze variabele groep bestrijkt een breed scala van perceptuele, cognitieve en gedragsmatige stoornissen. De ziekte tast de manier waarop mensen denken, voelen en…
Schizotypische persoonlijkheidsstoornis: Symptomen

Schizotypische persoonlijkheidsstoornis: Symptomen

Wanneer een persoon een schizotypische persoonlijkheidsstoornis heeft, heeft hij problemen bij het aangaan, opbouwen en onderhouden van relaties met anderen. Deze psychische aandoening tast het vermog…
Selectief mutisme: Angst voor spreken in bepaalde situaties

Selectief mutisme: Angst voor spreken in bepaalde situaties

Selectief mutisme is een complexe angststoornis waarbij een kind kan praten, maar plotseling stopt met spreken, bijvoorbeeld op school of in een sociale omgeving. De psychische aandoening komt vaak to…
Smetvrees: Ziekelijke angst voor ziektekiemen (soort fobie)

Smetvrees: Ziekelijke angst voor ziektekiemen (soort fobie)

Smetvrees is een psychische aandoening waarbij een patiënt een ziekelijke en irrationale angst heeft voor kiemen, bacteriën, onreinheid, besmetting en een infectie. De aandoening komt vaker voor bij p…
Specifieke fobieën: Angst voor een object of situatie

Specifieke fobieën: Angst voor een object of situatie

Een specifieke fobie is een soort angststoornis waarbij een patiënt een onredelijke, irrationele en aanhoudende angst heeft bij de blootstelling aan specifieke objecten of situaties. Zo zijn sommige p…
Stemmingswisselingen: Oorzaken van wijzigingen in het humeur

Stemmingswisselingen: Oorzaken van wijzigingen in het humeur

Sommige patiënten ervaren veel stemmingswisselingen (mood swings). In veel omstandigheden is dit normaal, tenzij ze het leven van de patiënt of het leven van de mensen uit de omgeving gaan verstoren.…
Stress: Symptomen, gevolgen en tips bij gestrest zijn

Stress: Symptomen, gevolgen en tips bij gestrest zijn

Stress maakt mensen mogelijk ziek. Stress werkt namelijk niet alleen in op de emoties. Het verergert ook elk mogelijk gezondheidsprobleem. Diverse aandoeningen komen vaker voor door stress, zoals obes…
Stressgerelateerde netelroos: Galbulten op huid door stress

Stressgerelateerde netelroos: Galbulten op huid door stress

Emotionele, fysieke of psychologische stress kan leiden tot diverse gezondheidsproblemen zoals onder andere maag- en darmproblemen, haaruitval of zelfs oogproblemen. Stress veroorzaakt of verergert mo…
Sundowning-syndroom: Verwardheid eind v/d dag door dementie

Sundowning-syndroom: Verwardheid eind v/d dag door dementie

Een patiënt met het sundowning-syndroom (sundown-syndroom) ervaart toenemende episoden van verwardheid, rusteloosheid en activiteit bij het vorderen van de dag. De aandoening is vaak in verband gebrac…
Syndroom van Gilles de la Tourette: Vocale & motorische tics

Syndroom van Gilles de la Tourette: Vocale & motorische tics

Het syndroom van Gilles de la Tourette is een neurolopsychologische aandoening waarbij een patiënt milde tot ernstig oncontroleerbare herhaalde, snelle bewegingen en/of geluiden maakt. Veelal ontstaan…
Theatrale persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoening

Theatrale persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoening

Een theatrale (histrionische) persoonlijkheidsstoornis is een psychologische aandoening waarbij een persoon grillig en emotioneel geladen gedrag vertoont, dat meestal tot stand komt bij een persoon me…
Tips voor verbetering van geestelijke gezondheid

Tips voor verbetering van geestelijke gezondheid

De geestelijke gezondheid is veel meer dan een diagnose. Dit omvat het algehele psychologische welzijn, de manier waarop iemand over zichzelf en anderen denkt, evenals het vermogen om de gevoelens te…
Tokofobie: Angst van vrouwen voor zwangerschap en bevalling

Tokofobie: Angst van vrouwen voor zwangerschap en bevalling

Een zwangerschap en vervolgens een kind op de wereld zetten betekent voor veel vrouwen een bron van vreugde. Ongeveer 80% van de vrouwen ervaart wel eens een bepaalde mate van angst met betrekking tot…
Trichotillomanie: Terugkerende drang om haren uit te trekken

Trichotillomanie: Terugkerende drang om haren uit te trekken

Trichotillomanie is een psychische aandoening in de impulscontrole waardoor een patiënt een terugkerende, onweerstaanbare drang heeft om op verschillende lichaamsgebieden haar uit te trekken waardoor…
Verlegen blaas (paruresis): Vorm van sociale fobie (angst)

Verlegen blaas (paruresis): Vorm van sociale fobie (angst)

Patiënten met een verlegen blaas hebben een sociale fobie waarbij het urineren in bijvoorbeeld openbare toiletten of in de buurt van anderen onmogelijk is. Het plassen thuis is mogelijk maar elders lu…
Vermoeidheid: Oorzaken van uitputting en vermoeide gevoelens

Vermoeidheid: Oorzaken van uitputting en vermoeide gevoelens

Bijna iedereen is af en toe wel eens oververmoeid of overwerkt. Dergelijke tijdelijke vermoeidheid heeft meestal een identificeerbare oorzaak en verdwijnt gemakkelijk wanneer de oorzaak is aangepakt e…
Verwardheid: Desoriëntatie in tijd, plaats en persoon

Verwardheid: Desoriëntatie in tijd, plaats en persoon

Bij verwardheid is een patiënt niet in staat om helder en snel te denken. Hierbij treedt een lichte desoriëntatie in tijd, plaats en persoon soms op, wat mogelijk gepaard gaat met een lichte bewustzij…
Vliegangst: Oorzaken en behandeling van angst voor vliegen

Vliegangst: Oorzaken en behandeling van angst voor vliegen

Sommige patiënten lijden aan vliegangst (aviofobie, aerofobie). Een fobie is een intense angst die niet in verhouding staat tot het werkelijke gevaar dat de situatie of het object oplevert. De meeste…
Winterdepressie en zomerdepressie: Oorzaken en symptomen

Winterdepressie en zomerdepressie: Oorzaken en symptomen

Een seizoensgebonden affectieve stoornis is een aandoening waarbij een patiënt terugkerende episodes van depressieve symptomen heeft in de winterperiode. Bij een aantal patiënten treden ook symptomen…
Zelfverwonding (zelfbeschadigend gedrag): Symptomen

Zelfverwonding (zelfbeschadigend gedrag): Symptomen

Zelfverwonding, (zelfbeschadiging, automutilatie) is een psychische aandoening waarbij een patiënt zichzelf opzettelijk verwondt, maar niet als doel om zelfmoord te plegen. Enkele voorbeelden van zich…
Zenuwinzinking: Geestelijke gezondheidscrisis

Zenuwinzinking: Geestelijke gezondheidscrisis

Een zenuwinzinking (mentale instorting) is een ouderwetse term voor een patiënt die lijdt aan een extreme reactie op een stressvolle situatie. Soms wordt de term zenuwinzinking gebruikt om te verwijze…
Ziekte van Morgellon: Abnormale huidsensaties met huidzweren

Ziekte van Morgellon: Abnormale huidsensaties met huidzweren

De ziekte van Morgellon is een controversiële en slecht begrepen fysieke of psychische aandoening waarbij ongebruikelijke draadachtige vezels onder de huid verschijnen. De patiënt heeft het gevoel dat…
Ziekteangst: Psychische aandoening met angst voor ziekte

Ziekteangst: Psychische aandoening met angst voor ziekte

Ziekteangst is een soort angststoornis waarbij een patiënt zich voortdurend en overmatig zorgen maakt dat hij een ernstige ziekte heeft of kan krijgen. Soms is een onderliggende psychische of fysieke…
Gepubliceerd door Miske op 30-01-2017, laatst gewijzigd op 03-08-2020. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 29 januari 2017:
  • Mental Disorders, http://teenmentalhealth.org/learn/mental-disorders/
  • Mental Disorders, https://medlineplus.gov/mentaldisorders.html
  • Types of Mental Illness, http://www.webmd.com/mental-health/mental-health-types-illness#2 en http://www.webmd.com/mental-health/mental-health-types-illness#1
  • Warning Signs of Mental Illness, https://www.psychiatry.org/patients-families/warning-signs-of-mental-illness